“Bài thơ anh, anh làm một nửa mà thôi
Còn một nửa cho mùa thu làm lấy”
Thơ ca là một sợi dây vô hình nối liền trái tim người nghệ sĩ với độc giả của anh, nhưng đó phải là thơ phát khởi từ xúc cảm người viết và thực tại cuộc sống. Như vậy, với Chế Lan Viên, “bài thơ anh, anh làm một nửa” đã khẳng định tầm quan trọng của những rung động tinh tế cần có trong tâm hồn người cầm bút. Anh làm thơ bằng trái tim của anh, nhưng đó phải là một trái tim biết vui cái vui và buồn cái buồn của đồng loại, đó phải là một trái tim biết yêu cái đẹp, cái cao thượng và hờn cái xấu xa, cái đê tiện. Một trái tim có xúc cảm còn là một trái tim đa cảm, nó biết hân hoan trước những niềm vui, nó biết đau buồn trước những sự sầu thảm. Bên cạnh đó, đó còn là trái tim đủ tinh tế để cảm nhận những biến chuyển, dù là nhỏ nhất, đang xảy ra xung quanh mình. Nói như Thạch Lam, một nhà thơ có một trái tim rung cảm sẽ “cảm nhận mọi vẻ đẹp man mác của vũ trụ”.
Và “một nửa cho mùa thu làm lấy” là sự thừa nhận việc cái chất hiện thực đang góp phần làm nên thơ. Cuộc sống tồn tại trong thơ khi nó được chính thơ phản ánh. Khi đó, thơ khám phá bản chất và các khía cạnh của cuộc sống. Thơ đi sâu vào cuộc sống, hay nói khác hơn là nó đi sâu vào số phận, phẩm chất và bản chất con người. Nó khai thác đời tư và tâm hồn con người, đồng thời còn đề cập đến những vấn đề nhân bản có tính chất muôn thuở như khát vọng hạnh phúc hay cuộc đấu tranh giữa thiện và ác trong mỗi con người. Hiện thực đi vào trong thơ ca, để thơ ca lý giải nó, để thơ ca đặt ra những câu hỏi và đi tìm câu trả lời cho những câu hỏi đó, từ đó đề xuất một hướng đi cho cuộc sống.
Hai câu thơ của Chế Lan Viên khẳng định rằng một bài thơ hoàn chỉnh chỉ ra đời dưới sự kết hợp của cảm xúc nhà thơ và hiện thực đời sống. Trái tim của nhà thơ và cuộc sống là hai thi liệu cần thiết cho công cuộc sáng tạo, và chính chúng sẽ cùng nhau tạo nên một tác phẩm lớn, một chỉnh thể thẩm mĩ có sức sống lâu bền.
Decuong.vn
